Święta Bożego Narodzenia

          

                                                

                                                               

                                                                          

     Święta Bożego Narodzenia są najpiękniejszymi i najpowszechniej obchodzonymi świętami we wszystkich chrześcijańskich rodzinach na całym świecie. Święta upamiętniają narodziny Jezusa Chrystusa i za taką datę uważa się 25 grudnia, dzień przesilenia zimowego. W tym symbolicznym dniu przyszła na świat Druga Osoba Boska, aby jako człowiek przez swoje cierpienie przebłagać Pana Boga za grzechy popełnione przez ludzkość.    

 Kazimierz Cap w książce „BEZ GAF W OBCYCH KRAJACH – podróże z klasą” napisał, że w przeszłości ” Termin celebrowania Świąt Bożego Narodzenia ulegał zmianom, obchodzono je w styczniu, w marcu, kwietniu, a nawet w maju” (s. 195). W kościele prawosławnym i greckokatolickim Święta Bożego Narodzenia obchodzone są 7 stycznia, a to jest związane z obowiązującym w tym kościele kalendarzem juliańskim. 

                                        

  Liturgię Świąt Bożego Narodzenia rozpoczyna Msza Święta – Pasterka odprawiana w bożonarodzeniową północ. Są to bardzo radosne święta, bowiem zgodnie z tradycją ubierane są drzewka bożonarodzeniowe – choinki. W strefie umiarkowanej są to z reguły jodły lub świerki, aczkolwiek widziałam przystrajane jemioły, a na zewnątrz w przydomowych ogródkach, oprócz udekorowanych drzew iglastych, można spotkać świąteczne dekoracje na drzewach owocowych. Dekoracje te upiększają nie tylko kościoły, mieszkania i obiekty użyteczności publicznej, ale również ulice, place, parki. Pięknemu i bogatemu wystrojeniu naszych miast, miasteczek i wsi, towarzyszy wspaniała iluminacja świetlna, która dzięki elektronice dostarcza nam wielu wrażeń.  Wszystkim udziela się świąteczna miła i pełna ciepła atmosfera i przynajmniej na okres świąt zapominamy o waśniach, sporach i staramy być dla siebie mili. 

   

       Zwyczaj ubierania świątecznej Choinki  pochodzi od plemion germańskich. Natomiast łamanie się opłatkiem przy pięknie nakrytym stole wigilijnym, gdzie pod białym obrusem położone jest sianko na pamiątkę betlejemskiego żłóbka jest tradycją polską, która w widoczny sposób rozszerza się wśród chrześcijan na całym świecie. Na kolację wigilijną przyrządzane są postne potrawy, tak pyszne, że rodziny czekają z niecierpliwością ukazania się pierwszej gwiazdy na niebie. Najbardziej lubiane są białe święta, pełne puszystego białego śniegu i niewielkiego mrozu. Niestety, obecnie w wyniku zawirowań klimatycznych coraz trudniej zobaczyć w realu taki pejzaż. Pozostały wspomnienia i opowiadanie dzieciom jak to drzewiej bywało.

    Święta Bożego Narodzenia są poprzedzone trzy tygodniowym adwentem, podczas którego w kościołach katolickich odbywają się rekolekcje.

    Od niepamiętnych czasów, do tradycji świątecznych należało ustawianie w kościołach szopek i żłóbków bożonarodzeniowych. W każdej parafii szopki mają swój niepowtarzalny klimat, a ich twórcy starają się, aby ich szopka była najpiękniejsza i podziwiana przez wiernych. Dla dzieci oglądanie szopek jest wielką świąteczną atrakcją i w tych wędrówkach od kościoła do kościoła są niezmordowane.

Stajenki betlejemskie są wykonywane z różnego rodzaju materiału. Poniżej na zdjęciu prezentuję stajenkę zrobioną z makaronu.

                                             

      Najsłynniejsze w świecie są szopki krakowskie.  Na początku grudnia 2015 r. odbył się w Krakowie na Rynku Głównym 73 Konkurs Szopek Krakowskich. W pierwszej fazie Konkursu szopki były wystawiane na stopniach pomnika Adama Mickiewicza. Konkurs miał, jak na tak ważne światowe wydarzenie przystało, uroczystą oprawę.  Ta wspaniała impreza rozpoczęła się po godzinie 12, a sygnałem do jej rozpoczęcia było odegranie hejnału z wieży kościoła Mariackiego. Po hejnale w barwnym korowodzie wokół Rynku Głównego przeszli twórcy szopek, którzy swe dzieła prezentowali na estradzie. Ta miła bożonarodzeniowa impereza, mająca swoje korzenie aż w XIX wieku, zawsze skupia wielu gości z kraju i za granicy, ale Krakowiacy też chętnie przyglądają się temu widowisku i podziwiają niesamowicie misterną pracę twórców szopek.

    Na przyjście Świętego Mikołaja czekamy wszyscy, bo któż z nas nie lubi dostawać prezentów. Dzieci na wiele tygodni przed świętami piszą do niego listy i czekają z utęstknieniem na spełnienie ich prośby, a my dorośli też lubimy dostawać prezenty mimo, że te zakupy sprawiają nam wiele kłopotów, ale jednocześnie dają mam wiele satysfakcji. 

                        

                           Święta Bożego Narodzenia 2015 r Święty Mikołaj i te oczekiwane prezenty.                             

      W Polsce Święta Bożego Narodzenia rozpoczynają się Wieczerzą Wigilijną 24 grudnia. Po zapadnięciu zmroku, gdy ukaże się pierwsza gwiazdka na niebie, rodzina się gromadzi wokół uroczyście nakrytego stołu, najstarsza osoba rozpoczyna modlitwę i odczytuje fragment z Pisma Św.  o narodzinach Pana Jezusa, a następnie bierze opłatek położony na talerzyku i podchodzi do Pana i  Pani Domu i łamiąc się opłatkiem składa im życzenia i także pozostałym uczestnikom wieczerzy, a następnie wszyscy uczestnicy wieczerzy również składają sobie życzenia. Na stole pod białym obrusem położone jest sianko na pamiątkę betlejemskiego żłóbka. W tym dniu wspomina się wszystkich, którzy na zawsze odeszli od nas i tych którzy nie mogli być w tym dniu razem z nami. Do tradycji należy pozostawienie na stole pustego nakrycia dla zabłąkanego wędrowca.

     W Polsce –                      

potrawy wigilijne są potrawami postnymi, na stołach królują potrawy z ryb, a wśród nich wszędobylski karp królewski serwowany na tysiąc sposobów, podawane są również postne zupy grzybowa, barszcz czerwony a do niego uszka faszerowane grzybami, pierogi z grzybami i kapustą, kapusta z grochem, kluski z makiem oraz kutia i jeszcze wiele innych potraw. Podczas wieczerzy lub po jej zakończeniu śpiewane są kolędy i rozdawane prezenty, które pięknie zapakowane leżały pod choinką, a do grzecznych dzieci przychodzi Święty Mikołaj.

    Wieczerzę Wigilijną  w tym roku 2015 spędziłam w domu rodzinnym męża mojej Bratanicy w Warszawie na Sadybie i jak zawsze było cudownie. Pięknie przystrojone wnętrza zgodnie z bożonarodzeniowymi zwyczajami,  pyszne wigilijne dania serwowane przez Gospodarzy i  gości, rodzinna serdeczna atmosfera oraz kolędy, które podkreśliły magię Świąt Bożego Narodzenia. Śmiało można powiedzieć, że nigdzie na świecie nie ma tak pięknego zwyczaju celebrowania Wieczoru Wigilijnego jak u nas w Polsce. Dlatego też, wielu naszych Rodaków przyjeżdża na te święta do Polski nawet z najdalszych zakątków świata. Ostatnio usłyszałam informacje, że zostały poczynione starania, aby nasze uroczyste celebrowanie Wieczoru Wigilijnego wprowadzić na Listę Dziedzictwa Narodowego UNESCO. Na Filipinach nasi księża misjonarze już prowadzą akcję zachęcania tubylców do wprowadzenia w ich świątecznych obyczajach Wieczerzy Wigilijnej. Poniżej podaję kilka zdjęć z naszej rodzinnej uroczystości zrobione moim nieprofesjonalnym sprzętem.

 W Hiszpanii –                      

odpowiednikiem opłatka jest chałwa, a do tradycji należy stawianie w domu szopki. Podobnie jak w Polsce Hiszpanie święta rozpoczynają Wieczerzą Wigilijną, z tą różnicą, że rozpoczyna się ona po pasterce. Głównym daniem wigilijnym jest pieczona ryba i ciasto „Trzech Króli” w które zapieka się upominki. A po skończonej wieczerzy wychodzą na przepięknie ozdobione ulice, śpiewają koledy, tańczą i bawią się do rana. Prezenty gwiazdkowe rozdawane są w Hiszpanii w Święto Trzech Króli  – 6 stycznia na pamiątkę darów jakie otrzymał Pan Jezus od mędrców ze Wschodu. (por. Kazimierz Cap „Bez Gaf W Obcych Krajach s. 196)

 W Wielkiej Brytanii –   

podobnie jak i w Stanach Zjednoczonych w zasadzie Wieczerzy Wigilijnej się nie przygotowuje. Głównym posiłkiem jest uroczysty obiad, który rodzina i bliscy znajomi spożywają w południe. Głównym daniem obiadu jest pieczony indyk i „płonący pudding”. W wigilijny wieczór dzieci wywieszają pończochy za drzwi, by nazajutrz przed śniadaniem rozpakować prezenty. W tym kraju powstał zwyczaj całowania się pod jemiołą.

Na Węgrzech – 

w Świąta Bożego Narodzenia organizuje się wielkie bale dla dzieci, a największy i najwspanialszy odbywa się w Węgierskim Parlamencie usytuowanym w Budapeszcie nad brzegiem Dunaju po stronie Pesztu. W Wigilie Węgrzy nie jedzą postnych potraw, a na świątecznych stołach gości pyszna, bardzo ostra zupa rybna i rosół z kury. Na deser podawane jest ciasto z makiem, bo mak zapewnia rodzinom miłość. Pod wigilijnym obrusem również układa się sianko, które służy do wróżby, bowiem kto wyciągnie najdłuższe źdźbło ten będzie miał długie życie.

W Austrii –   

w ojczyźnie jednej z najpiękniejszych kolęd na świecie „Stalle Nacht, hejlige nacht (Cicha noc, święta noc) wieczerza wigilijna rozpoczyna się o godzinie piątej po południu, wsześniej o nadejściu tej pory zawiadamia dźwięk małego dzwoneczeka.

                         

W Danii –  

na wieczerzę wigilijną podaje się słodki ryż z cynamonem i pieczoną gęś z jabłkami. Natomiast tradycyjnym daniem jest budyń z ryżem, w którym pani domu ukrywa migdał, a kto go znajdzie ten dostaje świnkę z marcepana, która zapewnia mu szczęście na cały rok.

W Włoszech –  

     Celebrowanie Świąt Bożego Narodzenia ma we Włoszech wielowiekową tradycję. Włosi kochają te święta i chcą być w tych dniach bardzo szczęśliwi, a także tego szczęścia życzą innym, co uwidaczniają w ogromnej ilości kart ż życzeniami jakie wysyłają do swoich bliskich, znajomych i przyjaciół. Przygotowywanie się do Świąt Bożego Narodzenia  Włosi rozpoczynają już na początku grudnia, na ulicach, w parkach stawiane są piękne, wielkie choinki, witryny sklepowe są przyozdabiane świątecznymi dekoracjami, a w kościołach budowane są żłóbki. Świąteczna krzątanina trwa aż do samych świąt. Włosi podobnie jak my przygotowują uroczystą kolację wigilijną. Na pięknie nakrytych stołach podawane są smaczne włoskie ciasta penettone i pandoro, a także z pewnością nie zabraknie na wieczerzy nugata, migdałów i orzechów laskowych. Włosi tłumnie biorą udział w pasterce, a podczas świąt rozdawane są prezenty.

W Meksyku –    

Meksykanie przygotowywanie do Świąt Bożego Narodzenia rozpoczynają 15 grudnia, w tym dniu w domach wiesza się pod sufitem pinatię, gliniane naczynie pełne słodyczy przeznaczone dla dzieci. W święta pod nim gromadzą się dzieci, jedno z nich rozbija to naczynie kijem, a następnie trwa wyścig w zbieraniu rozsypanej zawartości. Nie wątpliwie jest to zabawny moment zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych. Głównym daniem wieczerzy wigilijnej jest wędzony dorsz z papryką oraz oliwa i grzanki. Do tradycji meksykańskich należy podawanie pysznego, bardzo ostrego w smaku pieczonego indyka. Na deser są podawane ciasta , owoce i słodycze.

                 

Na Filipinach – 

okres Świąt Bożego Narodzenia wygląda inaczej niż w Polsce. Za choinkę służy przyozdobiona „rozczłonkowana” gałązka bambusa. Wata imituje śnieg, a na tej gałązce zawiesza sie bombki. W sklepach już można kupić plastikowe choinki i stają się one coraz popularniejsze. W Wigilię odprawiana jest Msza św. o godzinie 22, a o północy rozlega się huk petard, fajerwerki i sztuczne ognie, a w domach pogawędki trwają aż do rana. Wszystkie grupy w Kościele mają bożonarodzeniowe party, podczas którego wręczane są prezenty. Domy dekoruje się tak pięknie, że nie widać ubóstwa. Każda wioska odpowiada za udekorowanie drogi i bramy wjazdowej do niej. Na Filipinach nie ma tradycji Wieczerzy Wigilijnej.

(czytaj Ks. Janusz Burzawa SCJ. Boże Narodzenie na Filipinach. www.niedziela.pl/artykuł/36374/nd/-Boze-Narodzenie-na=Filipinach).

                                

                                                  Życzę miłych, zdrowych i smacznych                                                                                                                                Świąt Bożego Narodzenia w 2015 r.                                                                                                                                    w przytulnej rodzinnej atmosferze 

                                    

   Opracowała: Alicja Muszyńska