Aforyzmy chińskie – Konfucjusz

Przed wielu laty nabyłam książeczkę p.t. „Aforyzmy Chińskie”, która zawiera myśli wybrane z dzieł filozoficznych starożytności chińskiej obejmujących okres od VI w. p.n.e. do II w. n. e. Często do niej zaglądam, bo spisane myśli największych chińskich filozofów są aktualne po dzisiejszy dzień. Sądzę, że zainteresują państwa myśli Konfucjusza, Mencjusza, Lao-cy, Lie-cy, Jang Czu, Mo Ti, Kung-sun Jang, Sy-ma C’ien, Z Han-szy waj-czuan, Wang Cz’ung. 

Konfucjusz (551-479 p.n.e.)

 Konfucjusz największy chiński filozof i myśliciel, twórca systemu estetyczno – filozoficznego urodził się w Zou, w państwie Lu. Konfucjonizm rozpowszechnił się w Chinach za czasów dynastii Han (206 r p.n.e. – 220 n.e.). Głównie zajmował się ludźmi ich życiem codziennym oraz stabilnością państwa, którego podstawą jest moralność jednostki. Podstawowe cnoty to humanizm, praworządność, poprawność, mądrość i lojalność. Przypisywał wielką wagę do wykształcenia obejmującego kwestie ducha i serca.

Sentencje:

Gdy władca na urzędy wynosi prawych, a oddala od siebie nieprawych, wówczas lud staje się uległy. Gdy zaś wynosi on na urzędy nieprawych, a oddala od siebie prawych, wówczas lud uległy nie będzie.

Człowiek szlachetny, który ma światem kierować, niczego z uporem trzymać się nie powinien ani niczego z góry odrzucać, a zawsze stawać po stronie tego co prawe.

Jeśli sam władca wyzbędzie się pragnień, wówczas nikt w jego kraju kraść nie będzie, choćby i złodziei nagradzał.

Wielki minister to ten, który służy władcy, gdy potrafi, a wycofuje się z urzędu, gdy nie umie obowiązkom podołać.

Gdy władca szanuje obyczaje, łatwo mu ludem kierować.

Nie smućcie się, że nie piastujecie stanowisk. Troszczcie się o to, by być stanowisk godni.

Kto służąc panu często go upomina, ten w niełaskę popadnie.

Zręczne słowa i sztuczne zachowanie rzadko idą w parze z humanitarnością.

W obyczajnym postępowaniu najcenniejsza jest zgodność z nakazami moralnymi.

Kto z różnych końców rzecz rozpoczyna, ten wszystko popsuć może.

Kto nabytą wiedzę pielęgnuje, a nową bez ustanku zdobywa , ten może być nauczycielem innych.

Kto się nie waha czynić wielkich obietnic, temu trudno przyjdzie się z nich wywiązać.

Szlachetny wielkie stawia sobie cele, prostak ku małym zdąża.

Dawniej ludzie uczyli się dla samych siebie, dziś czynią to na pokaz.

Człowiek szlachetny stara się, by inni byli szlachetni. Prostak czyni odwrotnie.

Mów otwarcie i otwarcie działaj, gdy w kraju dobre panują rządy. Otwarcie działaj, lecz mów ostrożnie, gdy rządy są złe.

Nie wtrącaj się do spraw, którymi cię nie obarczono.

Człowiek szlachetny nie szafuje obietnicami, lecz czyni więcej niż przyrzekł.

Kto stara się ludzi ująć zręcznymi słowami, ten często bywa znienawidzony.

Komu sił niestarcza ten ginie w połowie drogi.

Nie można nie pamiętać o wieku swych rodziców. Radować się bowiem należy z długiego ich żywota i lękać się bezustannie, że kres ich dni się zbliża.

Prawdziwym błędem jest błąd popełnić i nie naprawić go.

Trzy są rodzaje przyjaźni, które korzyść przynoszą: przyjaźń z prostolinijnym, ze szczerym i z takim, który wiele wie.

Nie poprawi się już ten, kto czterdzieści lat osiągnął, a wad się nie wyzbył.

Prostak błędy swe barwnie przystraja.

Niech ten komu powierzono stanowisko, wpierw obowiązki wypełnia, a gdy mu czasu jeszcze zostanie, niechaj się uczy.

Błędy człowieka szlachetnego są jak zaćmienie słońca lub księżyca. Wszyscy je widzą.

  Sentencje wybrano z „Aforyzmy Chińskie” Przełożył z                                                        języka chińskiego Mieczysław Jerzy Kunstler  Wydawnictwo PIW

 Więcej aforyzmów znajdziesz na www.cytaty.info/autor/konfucjusz.htm