Szanghaj – nazywany Paryżem Wschodu – Część I

     Szanghaj miasto perła Dalekiego Wschodu i Państwa Środka. Miasto to ma jeszcze inne przydomki, jak Paryż Wschodu, Królowa Orientu i bardzo nieprzyjemna nazwa Azjatycka Prostytutka pochodząca z lat dwudziestych i trzydziestych ub. w., kiedy w dynamicznie rozwijającym  mieście szerzyła się przestępczość i prostytucja. Szanghaj przytłacza swoją wielkością i jednocześnie zachwyca każdego turystę nawet przy istniejącym smogu, czy mglistej pogodzie.

Ten największy kolos demograficzny Chin, który w 2010 r. zamieszkiwało 23019148 osób, położony jest w delcie rzeki Jancy. Szanghaj zajmuje 5 miejsce pod względem wielkości zaludnienia w świecie (po Tokio – ok. 33 mln mieszkańców, Deli – ok. 22 mln, Meksyku powyżej 20 mln i Nowym Jorku – też powyżej 20 mln). Spośród 15 największych miast świata w dalszej kolejności za Szanghajem znajdują się następujące miasta: San Paulo, Pekin, Dhaka, Kalkuta, Karaczi, Buenos Aires, Los Angeles, Bombaj, Rio de Janeiro, Manilia. Szanghaj jest największym ośrodkiem  finansowym. W dzielnicy finansowej Pudong działa Giełda Papierów Wartościowych, tu usytuowane są największe banki świata. Szanghaj to wielka aglomeracja miejska i przemysłowa Chin. Spośród gałęzi przemysłowych dominuje tutaj przemysł maszynowy, metalowy, chemiczny, środków transportu, elektroniczny, poligraficzny, włókienniczy, spożywczy, obuwniczy i wysokich technologii.

Szanghaj – to także wielki węzeł komunikacyjny Chin, posiada dwa porty lotnicze Szanghaj – Hongqiao i Szanghaj – Pudong, metro. Szanghaj to –  trzeci pod względem wielkości port na świecie (po Rotterdamie i Singapurze). W Szanghaju została zbudowana pierwsza w Chinach kolej magnetyczna. Pierwszy odcinek tej trakcji kolejowej poprowadzonej z centrum miasta do portu lotniczego Hongqiao wyniósł 30 km i kolej pokonywała go w 7 min, osiągając maksymalna prędkość 431 km/godz.

 Szanghaj uważany jest za miejsce powstania nowoczesnych Chin, o czym świadczy m.in. liczba działających tutaj wyższych uczelni, tzn. 11 wyższych uczelni narodowych, 13 szkół wyższych publicznych oraz jeden prywatny uniwersytet Sanda. Średnie trwanie życia wynosi 79,8 lat (mężczyźni 77,8 lat, kobiety 81,8 lat). 

Urzędowym językiem jest  mandaryński – z dialektem chińskiego języka Wu, który zwany jest szanghajskim.

„Roztańczony Szanghaj – metafora dekadencji, podziałów klasowych, przepychu, korupcji, nepotyzmu, przemądrzałości i snobizmu – jest synonimem współczesnych Chin, połyskliwym owocem szalonego, a zarazem romantycznego związku z Zachodem” (por. Przewodnik National Geographic -Chiny s. 180) współpracuje 25 miastami i regionami partnerskimi,  z Polski utrzymuje kontakt z województwem pomorskim. 

 Szanghaj jest miastem posiadającym ponad 1000 tradycję. Pierwsze wzmianki o istnieniu osady nad Morzem Żółtym, której mieszkańcy trudnili się rybołówstwem i ważeniem soli, pochodzą z epoki dynastii Han (207 p.n.e.-220 n.e.). W zasadzie, już w XII w. Szanghaj (nazwa oznacza „miasto idące ku morzu”) jest znanym ośrodkiem handlowym, do którego przybywają kupcy z całego świata po bawełnę i jedwab. W 1553 r. Szanghaj zostaje otoczony murami obronnymi. Pierwsza kolonizacja Chin przez państwa Zachodu rozpoczęła się od zajęcia (w wymienionym powyżej roku) Makau przez Portugalczyków. Po czterech latach Chińczycy wydzierżawili im Makau i pobliskie tereny. W 1842 r. Szanghaj, po trzech wojnach opiumowych, w których Chiny poniosły klęskę, przechodzi pod panowanie Brytyjczyków, następnie Francuzów i w dalszej kolejności osadników z zachodniej Europy, do których dołączyli Rosjanie, Amerykanie i Japończycy. Przybysze podzielili miasto na autonomiczne strefy wpływów, które zostały wyłączone spod jurysdykcji chińskiej. Takie działania spowodowały, że Szanghaj stał się miastem międzynarodowym. Wielkie zagraniczne fortuny powstawały na bazie handlu opium. „Szanghaj od początku był miejscem rozpustnym, gdzie obowiązywały odmienne zasady. Rządziły tu chciwość i wyzysk, a miasto stało się bogatą, acz buntowniczą domeną burdeli hazardu i palarni opium”. (por. Przewodnik National Geografic Chiny s.181). Dwudziesty wiek przyniósł Szanghajowi dalszy rozwój gospodarczy, bowiem wprowadzenie przemysłu spowodowało przekształcenie struktury gospodarczej i społecznej – z typowo handlowej na przemysłowo- handlową. Dynamicznie rozwijający się przemysł dał miejsca pracy szerokim rzeszom Chińczyków. W wyniku tych zmian powstały ogromne rozwarstwienia społeczne, ci którzy mieli pracę żyli w dostatku, a pozostali w ogromnej biedzie. O dynamiczym rozwoju miasta świadczą następujące liczby: przed pierwszą wojną opiumową (1837-1842) Szanghaj liczył niespełna 50 tysięcy mieszkańców, natomiast 60 lat później, tj. w 1900 r. liczba mieszkańców wyniosła ponad milion osób.  

 Do 1854 r. Chińczy byli dyskryminowani przez przybyszów, ponieważ nie wolno im było osiedlać się w strefach obcych państw, tą możliwość otrzymali dopiero po powstaniu tajpingów. W 1863 r. odchodzą z miasta Brytyjczycy i Amerykanie. W związku z napływem obcego kapitału, Szanghaj stał się największym centrum finansowym na Dalekim Wschodzie, już na początku lat trzydziestych ubiegłego wieku. Okupacja Japońska trwała 8 lat, aż do 1945r.  W maju 1949 r. miasto zajęli komuniści. W prowadzone przez nich zmiany dotyczyły przede wszystkim zniesienia kastowości, zakazali zatrudniania dzieci, prostytucji, zaczęto opiekować się biednymi. Jednak ich rządy pozbawiły mieszkańców kreatywności, co w konsekwencji doprowadziło do ogólnego marazmu. Od 1980 – 1991 r. miasto zostało zamknięte dla obcego kapitału. Ponowny boom gospodarczy miasta następuje po 1992 r. w którym rząd zmienia całkowicie politykę wobec obcego kapitału stwarzając  ulgi podatkowe dla inwestorów zagranicznych. 

Szanghaj w przeciwieństwie do innych wielkich chińskich aglomeracji posiada zwartą zabudowę, a wszystkie wolne przestrzenie są wykorzystywane pod zabudowę wielkich wieżowców, które wyrastają tutaj jak grzyby po deszczu. Te luksusowe apartamenty są wynajmowane lub kupowane przez możnych tego świata i to zarówno przez Chińczyków jak i cudzoziemców. Miasto zachwyca swoją nowoczesną architekturą. Budowane są wieżowce przypominające kwiaty, a na dachach umieszcza się kawiarnie o przeróżnym kształcie, np: latających spodków. Tak pięknie są w komponowane w bryły wieżowców, że wręcz zachęcają turystów do ich odwiedzenia i podziwiania widoków Szanghaju przy filiżance zielonej herbaty, która smakuje tutaj wybornie. W 2012 r. w Szanghaju znajdowało się 12  wieżowców liczących ponad 200 m wysokości, a największy z nich to Shanghai Tower – 632 m oraz Shanghai Word Financial Center 492 m.  Zawsze z przyjemnością patrzyłam na wspaniałe hotele, w których „szklane” windy są umieszczane na zewnątrz budynku, dzięki temu goście hotelowi udający się do swoich wynajętych pokoi mogli podziwiać panoramę danego miasta. Nigdy nawet nie marzyłam, żeby zamieszkać w takim hotelu, ponieważ wysokie ceny wynajęcia pokoju znacznie przekraczały możliwości przeciętnego turysty. Jednak moje marzenie się spełniło, a zadbało o to Biuro Podróży Rainbow Tours, które wynajęło nam noclegi w bardzo eleganckim hotelu, w którym była ta szklana winda. Mieszkałyśmy z moją koleżanką na 17 piętrze, ale hotel (niestety nie zapamiętałam nazwy) liczył więcej pięter. Tak więc przed śniadaniem jechałyśmy na ostatnie piętro, z nosami prawie przylepionymi do szyby podziwiając panoramę Szanghaju, a dopiero później zjeżdżałyśmy na odpowiednie piętro na którym serwowano nam prawie cesarskie śniadanie. Wieczorem powtarzałyśmy naszą zabawę, bo widok na cudownie oświetlony Szanghaj był wręcz oszałamiający. Szanghaj jest miastem pełnym kontrastów, z jednej strony na ulicach widuje się dużo elegancko ubranych ludzi poruszających się po mieście luksusowymi autami, z drugiej w samym centrum miasta znajdują się osoby kalekie i bardzo biedne proszące o jałmużnę. Było to dla mnie zjawisko bardzo przygnębiające.

Szanghaj Bund

Źródło: a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858908″&gt;<img src=”http://media-cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/01/7b/51/1c/the-bund.jpg” alt=”” /><br />
To zdjęcie przestawiające: Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

Niemałą  przyjemnością dla każdego turysty odwiedzającego Szanghaj jest ekscytujący spacer wzdłuż Bundu (po chińsku Waitan) nad rzeką Huangpu. Europejska monumentalna architektura  przeniesiona prawie „żywcem” z epoki wiktoriańskiej zachwyca wszystkich. Tutaj znajdują się najbardziej eleganckie i najdroższe hotele, konsulaty (rosyjski i brytyjski), banki – Gmach Banku Chin, Chiński Bank Handlowy, Hong Kong and Shanghai Bank, Bangkok Bank, Komora Celna, sławny Most Waibaidu, Muzeum Historyczne oraz Międzynarodowy Dworzec Morski. Niedaleko mostu Waibaidu, przed wojna w 1935 r. wzniesiono z czerwonej cegły wytworne rezydencje szanghajskie. Spośród gmachów administracji rządowej ChRL usytuowano tutaj Gmach Handlu Zagranicznego. Z tych wszystkich wymienionych obiektów koniecznie należało by zobaczyć Hotel Pujiang – wcześniejsza nazwa Astor House Hotel i Richard’s Hotel. W przestronnych wnętrzach hotelu czuje się przyjemny powiew historii. Radziłabym również zajrzeć do środka Hotelu Pokoju typowo secesyjnej budowli wzniesionej w 1926 r., a oddanej do użytku 3 lata później. Zatrzymywali się tutaj bardzo wybitni politycy, naukowcy, artyści i bardzo bogaci ludzie. Spacerując po Bundzie w towarzystwie tysięcy turystów należy również odwiedzić Komorę Celną wzniesioną w 1927 r. Budynek komory wieńczy bijący co kwartał zegar. W latach rewolucji kulturalnej zamiast głosu dzwonu wydobywały się propagandowe hasła i myśli Mao.

                             Źródło: a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858908″&gt;<img src=”http://media-                                                                           cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/01/7b/51/1c/the-bund.jpg” alt=”” /><br />To zdjęcie przestawiające:                                                                                                                   Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

 Po drugiej strony rzeki Huangpu znajdują się najwspanialsze wieżowce świata Pudong. Chińczycy są z nich bardzo dumni, jest to bardzo nowoczesny świat drapaczy chmur pomnik międzynarodowej finansjery przyciągający uwagę największych sceptyków. W literaturze przedmiotu spotkałam się z określeniem, że Pudong jest curriculum vitae Chińczyków. Budowa wieżowców Pudongu rozpoczęła się po 1990 r., a tempo budowy było tak dynamicznie, że osoby powracające do Chin po trzyletniej nieobecności w tym kraju  nie poznawały terenu. Pudong bardzo mi przypominał amerykańskie city i nie wątpliwie pomysł zbudowania tych obiektów stanowił naśladownictwo zachodniego budownictwa, w związku z tym nie stanowi on dla turystów wielkiej atrakcji, aczkolwiek architekci tego kompleksu doskonale zdawali sobie z tego sprawę i chcąc zwrócić uwagę gości na tych obiektach dodawali przeróżne ozdobniki nawiązujące do chińskiej architektury.

 Szanghaj Pudong

Źródło:<a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858906″><img alt=”” src=”http://media-           cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/01/7b/51/1a/pudong-from-the-bund.jpg”/></a><br/>   To zdjęcie przestawiające: Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

Dla wielbicieli wspaniałych widoków z dużych wysokości, Chińczycy stworzyli możliwość wjazdu na wieżę telewizyjną Dongfang Mingzhu- Oriental Pear Tower, Perła Wschodu, której iglica przebija się przez chmury. Na górze znajduje się jedna z najciekawszych atrakcji turystycznych Szanghaju – platforma widokowa, z której panorama Szanghaju jest najpiękniejsza.

Szanghaj Pudong

                                 Źródło:<a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858906″><img alt=”” src=”http://media-                                                                               cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/01/7b/51/1a/pudong-from-the-bund.jpg”/></a><br/>                                                                                                                                   To zdjęcie przestawiające: Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

 Szanghaj Pudong

Źródło: a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858908″&gt;<img src=”http://media- cdn.tripadvisor.                                     com/media/photo-s/01/7b/51/1c/the-bund.jpg” alt=”” /><br /> To zdjęcie przestawiające: Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

 Wieczorem nadbrzeże rzeki Huangpu rozbrzmiewa gwarnymi głosami rozbawionych turystów. Wielu z nich zmierza do usytuowanych w Bundzie  znanych restauracji na kolację, gdzie podawane są wyśmienite potrawy kuchni chińskiej z naleciałościami kulinarnymi kuchni zachodniej. Przepisy tej kuchni są znane i lubiane w Europie. Trzy z tamtejszych kolonialnych gmachów bankowych przekształcono w świątynię ucztowania w europejskim stylu, są to: Laris, New Heights, Jean Georges. Podobno w innych restauracjach też podawane są smaczne potrawy i to w znacznie niższych cenach. Korzystając z chińskich restauracji, a przynajmniej jadłam dwa posiłki dziennie (obiad i kolację), mogę powiedzieć, że wszędzie było czysto, miło, szybko i smacznie. I zapomniałam dodać, że było dużo. Marzę, żeby jeszcze raz pojechać do Chin i to nie tylko z powodu kuchni chińskiej, ale tak zazdroszczę im tej wspaniałej organizacji, życzliwego podejścia do turystów, bez „czapkowania”, bo Chińczycy to dumny naród o wielowiekowej kulturze i oni o tym wiedzą.

Szanghaj Bund Nocą

Źródło: a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858908″&gt;<img src=” cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/01/7b/51/1c/the-bund.jpg” alt=”” /><br /> To zdjęcie przestawiające: Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

 Spośród wieczornych atrakcji przygotowanych przez Chińczyków dla wymagających i bardzo często kapryśnych turystów jest niewątpliwie pięćdziesięciominutowy rejs statkiem spacerowym po rzece Huangpu. Barwa świateł wzmagana przez elektroniczne efekty sprawia, że czujemy się jak w bajce z tysiąca jednej nocy, z jednej strony cudownie oświetlony dumny i pyszny Bund, – z drugiej nowoczesny, rozbawiony i figlarny Pudong. Oświetlona nocą Perła Wschodu – symbol Szanghaju wygląda jak statek kosmiczny. 

 Szanghaj Pudong Nocą

                                        Źródło: a href=”http://pl.tripadvisor.com/LocationPhotos-g308272-Shanghai.html#24858908″&gt;<img src=”http://media-                                                       cdn.tripadvisor.com/media/photo-s/01/7b/51/1c/the-bund.jpg” alt=”” /><br />
To zdjęcie przestawiające: Szanghaj zostało udostępnione dzięki TripAdvisor

 

Autor artykułu: Alicja Muszyńska