Uczeń architekta

Sinan, Hoca Mimar jeden z największych budowniczych Stambułu. Nadworny architekt trzech sułtanów- Sulejmana Wspaniałego, Selima II i Murada III. Jeśli interesuję cię dlaczego zainteresowałam się tą historyczną postacią to przeczytaj mój artykuł……

 

Z postacią Sinana, Hoca Mimara spotykałam się wielokrotnie podczas zwiedzania jednego z najciekawszych o bajecznym położeniu miasta należącego do dwóch kontynentów Europy i Azji  – Stambułu. Ten wyjątkowy człowiek o wspaniałej osobowości i wyjątkowym talencie do sztuki budowania i tworzenia wspaniałych projektów architektonicznych, które później sam realizował, był nadwornym architektem trzech sułtanów potężnego państwa Osmańskiego, a mianowicie: Sulejmana Wspaniałego, Selima II i Murada III.

Sinan Mimar był prawdopodobnie z pochodzenia Grekiem lub Ormianinem i jego imię nadane mu na Chrzcie Świętym brzmiało Józef, ponieważ urodził się w rodzinie chrześcijańskiej w tureckiej Anatolii, koło Kayseri. Żył i tworzył w latach od 15 kwietnia 1489 do 17 lipca 1588. Na dwór sułtana trafił jako jeniec w wyniku branki i przydzielony do służby w korpusach janczarów służył tam 19 lat i tam pobierał nauki.

Przymusowa zmiana miejsca zamieszkania w Stambule spowodowała konieczność zmiany religii na islam i przyjęcie innego imienia Sinan. Swoją karierę budowniczego rozpoczął od 1514 r., ponieważ w tym roku dostał się do oddziału inżynierów. Swój talent inżynierski uwidocznił podczas wojny Turcji z Persją w 1535 r. W tym czasie budował dla armii wiele budynków, mostów, a najistotniejszą rzeczą za którą zyskał wielkie uznanie od sułtana Sulejmana Wspaniałego była pomoc w przeprawie armii przez jezioro Wan. W dowód uznania sułtan mianował go w 1538 r. nadwornym architektem.

Pracował dla sułtanów przez 50 lat i stworzył arcydzieła budowlane w postaci 400 obiektów, wiele z nich dotrwało do czasów obecnych. Pierwszy meczet Sehzade wybudował w 1548 r.  Moim zdaniem najwspanialszy meczet Sulejmana rozpoczął zbudować już w dwa lata później w 1550 r. i po siedmiu latach sułtan gratulował mu udanego przedsięwzięcia.

W ciągu swojego pracowitego życia zbudował ponad 400 budowli, począwszy od tych najważniejszych Meczetów Piątkowych, których było 146. Przy okazji pragnę wyjaśnić kwestię ważności meczetów w religii islamskiej. Wśród niektórych osób panuje przekonanie, że o randze meczetu świadczy ilość zbudowanych przy nim minaretów. Otóż tak nie jest liczba minaretów to fantazja samego architekta, a najważniejszy jest ten meczet, w którym odprawia się piątkowe popołudniowe nabożeństwo.

Sinan Mimar zbudował jeszcze 41 łaźni, 35 pałaców (seray), 22 mauzoleów, 20 kawaranserajów, 8 mostów (np. Mostar), 7 szkół (medresa), 6 akweduktów i 3 szpitale. Jego sława przekroczyła granice Turcji, był znany w Europie i podobno ceniony jako mistrz architektury prze Michała Anioła Buonarrotiego. Zbudował medresę w Mekce.

Do napisania tego artykułu zainspirowała  mnie książka polecona przez panią Paulinkę z Biblioteki Publicznej Dzielnicy Praga-Południe w Warszawie, która opowiada o dziejach sławnego po dziś dzień architekta Sinana Mimara. Elif Shafak autorka książki p.t. „Uczeń Architekta” z  pasją i wielką odwagą stworzyła powieść wielowarstwową i mimo że książka jest fikcją literacką to znakomicie oddaje ducha epoki Państwa Osmańskiego u schyłku panowania Sulejmana, a następnie Selima II i Murada III. Mistrzowskie władanie piórem duża wiedza o epoce panowania Osmanów przez Elif Shafad powoduje, że postać Sinana i jego uczniów, a przede wszystkim jego najzdolniejszego ucznia Dżahana, który z opiekuna białego słonia w sułtańskiej menażerii wyrasta na sławnego architekta, jest czytelnikowi bardzo bliska, a powieść czyta się jak bajki z tysiąca jednej nocy.

Miłośnikom serialu „Wspaniałe Stulecie” powieść przysporzy wiele emocji, ponieważ odnajdą tutaj wiele znanych z filmu postaci wspomnienie Ibrahima Paszy, Hürrem Sultan, która jako porwana z ukraińskiego domu  kilkunastoletnia dziewczyna z sympatią odnosiła się do Polski i nawet korespondowała z polskim królem (zachowały się 2 listy) spowodowała, że władca całego świata jak się określał Sulejman Wspaniały łaskawszym okiem spoglądał na Polskę. Niewątpliwie największą bohaterką tej opowieści jest córka Sulejmana i Hürrem, a siostra Selima II – księżniczka Mihrimah, w której utopił swe uczucia  Dżahan.

Powieść Elif Shafag „Uczeń Architekta” jest potężna i pełna nieprzewidywalnych emocji, czyta się ją jednym tchem, pozwala nam się oderwać od naszej rzeczywistości i przenieść w czasy bardzo ciekawe dla Europy i jednocześnie bardzo tragiczne, które również autorka pokazuje w swojej książce. Warto przeczytać tę pozycję. Polecam.

„Powieść „Uczeń Architekta to książka o ludzkim wysiłku tworzenia i niszczenia, o miłości i nienawiści, lojalności i zdradzie. Czysta przyjemność.” (cyt. z książki). 

Autor artykułu: Alicja Muszyńska

• Źródła: Artykuł oparty o wiedzę zdobytą na wycieczce w Turcji.
• Na podstawie książki Elif Shafak „Uczeń Architekta”.
• Uzupełniłam wiedzę o wiadomości zawarte na stronie Wikipedii  https://pl.wikipedia.org/wiki/Sinan